1. De overheid zette in op kopen
In de jaren ’80 besloot de overheid: we gaan minder geld uitgeven aan huurwoningen. In plaats daarvan kregen mensen voordelen om een huis te kopen, zoals hypotheekrenteaftrek en subsidies. Banken bedachten ook nieuwe hypotheken.
Wat gebeurde er? Heel veel mensen gingen kopen. En daardoor stegen de prijzen snel.
2. Huur werd afgebouwd
Woningcorporaties moesten voortaan zelf hun broek ophouden. Subsidies verdwenen, en er kwam zelfs een extra belasting: de verhuurderheffing. Ook mochten mensen met een wat hoger inkomen niet meer in de sociale huur blijven.
Wat gebeurde er? Er kwamen minder huurwoningen, de wachttijden werden enorm en nieuwbouw stokte.
3. Ongelijkheid groeide
Een koopwoning met hypotheek is vaak goedkoper dan de huur van een kleine woning. Ondertussen moet je soms tientallen jaren wachten op een sociale huurwoning.
Wat gebeurde er? Kopen werd aantrekkelijk, huren werd duur en schaars.
4. Een huis werd meer dan alleen wonen
Een koophuis werd niet alleen een dak boven je hoofd, maar ook een spaarpot en een statussymbool. Huren kreeg juist een slechte naam.
Wat gebeurde er? Mensen met een koophuis gingen minder denken aan gezamenlijke oplossingen en meer aan hun eigen belang.
5. Politiek koos voor bezit
Niet alleen rechtse, ook linkse partijen gingen koopwoningen steunen. Voordelen voor kopers, zoals de hypotheekrenteaftrek, bleven bestaan. Afschaffen durfde niemand: je wilt kiezers met een koophuis niet boos maken.
Wat gebeurde er? Bezit werd de norm, huur de uitzondering.
6. Bouwen helpt niet genoeg
Ook als er veel gebouwd wordt, zakken de prijzen nauwelijks. Bouwbedrijven stoppen zelfs met bouwen zodra prijzen dalen. Woningcorporaties zouden door kunnen bouwen, maar die zijn financieel verzwakt.
Wat gebeurde er? Alleen meer bouwen lost het probleem niet op.
De kern
Op korte termijn werkte het beleid: meer mensen konden een huis kopen. Maar op de lange termijn ging het mis: prijzen stegen, huurwoningen verdwenen, ongelijkheid groeide en de solidariteit verdween.
De oplossing
- Er moet veel meer worden geïnvesteerd in betaalbare huur.
- Bouwen, bouwen, bouwen.
- Voordelen voor kopers moeten worden afgebouwd. Maar… dat laatste ligt politiek erg gevoelig. Daarom zit de politiek vast.
Onze hoop als HOVAR: dat kiezers, corporaties en politici verstandige keuzes maken bij komende verkiezingen.
Bron: De Correspondent